Aan de rand van een jachthaven ergens langs de Westerschelde ligt een hoop stenen die waarschijnlijk bedoeld is om de aanzet van het havendammetje wat extra stevigheid te geven. Maar naast praktisch nut heeft die steenhoop ook esthetische waarde. Er groeien prachtige korstmossen, zoals onder meer de hier afgebeelde sinaasappelkorst. De schoonheid ervan doet wat mij betreft niet onder voor die van een hoogwaardig abstract schilderij. Maar als passerende wandelaars informeren wat je tussen de stenen zoekt en je vertelt dat het om korstmossen gaat is de reactie helaas nogal voorspelbaar: ‘zijn die dingen ook nog nuttig?’
Ik heb na de nodige gedachtewisselingen een standaard antwoord bij de hand. Korstmossen zijn inderdaad heel erg nuttig. Ze voldoen helemaal aan het doel waar ze voor gemaakt zijn. Het zijn tastbare blijken van de grootsheid van de Schepper die deze prachtige wezens ontworpen en gemaakt heeft. Passanten vinden ongetwijfeld dat dit antwoord helemaal past bij zo’n vaag figuur die op zoek naar korstmosjes tussen de stenen kruipt. Maar toch….
Zo’n beetje iedereen denkt er het zijne van. Sommigen lijken van mening dat alles wat in de natuur te vinden is bestemd is om koste wat het kost, in onze onverzadigbare behoeften te voorzien. Anderen bewonderen de schitterende resultaten van een verondersteld evolutionair proces. Van het geloof in een God die alles gemaakt heeft tot Zijn eer en als blijk van Zijn oneindige wijsheid en macht hoor je maar zelden gewagen. Toch is het juist dat besef dat aan het bestuderen van de natuur zoveel extra diepte geeft.
Die overtuiging is overigens niet zo vrijblijvend als het wellicht op het eerste gezicht lijkt. Want los van de visie op het nut en doel van de natuur kun je er niet omheen dat de biodiversiteit gigantisch onder druk staat. En dat is geen ‘natuurverschijnsel’ of iets wat ons toevallig overkomt; het is een direct gevolg van de achteloze en onzorgvuldige manier waarmee wij de natuur bejegenen. Zo ontstonden in het verleden door luchtverontreiniging grote zogenaamde ‘epifytenwoestijnen’, waar veel soorten korstmossen totaal verdwenen.
In onze handen komt er van de scheppingsopdracht bouwen èn bewaren helemaal niets terecht. Wat is het dan een wonder als je beseft dat God niet alleen al de wonderbaarlijke pracht van de natuur gemaakt heeft, maar dat Hij die nog “als met Zijn hand onderhoudt”. Dat is pas echt een extra dimensie.
