Meditatie bijeenkomst Natuurgetrouw, Driestar Gouda, 20-11-2024
Zingen: Psalm 145: 5
Lezen: Jesaja 61: 1-4,10-11
Natuurgetrouw. Het is een samengesteld een woord. “Natuur” verwijst naar Gods schepping, “getrouw” wijst op onze menselijke houding. Hoe moet de houding van christenen zijn tegenover de natuur, Gods schepping? Wat ik vaak hoor, is samen te vatten met twee woorden. Het eerste woord is: “verwondering”. Ontzag voor de grootheid en majesteit van God, zoals we die zien in Zijn schepping. Het tweede woord is “rentmeester(schap)”. Goed zorgen voor Gods schepping.
Hoe nodig verwondering en goed rentmeesterschap ook zijn, toch heb ik het gevoel dat er iets belangrijks mist. Ik wil het toelichten met een voorbeeld. Als je op een bruiloft bent, dan is er gewoonlijk een blije sfeer. Verwondering, dankbaarheid. Er klinken woorden als: verbond, wederzijdse hulp, liefde. Maar als je bij een echtpaar komt, waarvan het huwelijk op barsten staat en de gebrokenheid groot is, dan is er een andere sfeer en gebruik je ook andere woorden.
Je hoopt en bidt dat er een weg terug mag zijn naar verwondering, blijdschap, terug naar hoe het huwelijk bedoeld is. Maar je kunt niet praten alsof er niets gebeurd is. Je kunt niet om de gebrokenheid heen. De focus gaat liggen op het zoeken van herstel, genezing en verzoening.
Als het om de natuur gaat, is het niet anders. Wij leven in een tijd van een ongekende crisis op het gebied van de natuur, biodiversiteit, landgebruik, ontbossing, klimaat, vervuiling. En dat is geen paniekzaaierij. Het zuchten van de schepping is groot. En wegkijken voor het lijden van een ander, is niet wat wij van Christus leren.
Ook als het om Gods schepping gaat, moet dat gevoelen in ons zijn, dat ook in Christus Jezus was ( Fil. 2:5 ). Hij kwam op aarde om verzoening, herstel en genezing te brengen. En Hij bracht het overal waar Hij Zijn voetstappen zette, met woord en daad. De Heere noemde het als Zijn programma in de synagoge van Nazareth ( Luk. 4:18-19 ), en Jesaja 61 heeft het voorzegd. Daar lezen wij: De Geest van de Heere HEERE is op Mij, omdat de Heere Mij gezalfd heeft, om een blijde boodschap te brengen aan de zachtmoedigen; Hij heeft Mij gezonden om te verbinden de gebrokenen van harte, om de gevangenen vrijheid uit te roepen, en de gebondenen opening van de gevangenis.
Iemand zou meteen kunnen tegenwerpen: dit gaat toch over mensen, niet over de natuur? Ja. En toch mogen en moeten wij juist deze woorden toepassen op onze omgang met de natuur. Wij kunnen toch niet stellen: als het om landschappen, dieren en planten gaat, heeft Jezus en Zijn gevoelen ons niets te zeggen. Of: als het om onze medeschepselen gaat, hoeven wij geen liefde te tonen, maar mogen wij hard, gevoelloos en vol eigenbelang zijn.
Wij staan voor problemen, die in Jezus’ tijd niet op die manier bestonden als nu. Maar wij hebben wél dezelfde Geest nodig als Christus. De Geest van de Heere HEERE, Die Jezus zalfde om een blijde boodschap te brengen. En zoals de Vader Christus gezonden heeft, zendt Hij ook de christenen ( Joh. 20:21 ). Wees daarom navolgers van Christus en laat u leiden door Zijn Geest, ook in de omgang met de natuur. Ook in de vraagstukken van onze tijd, is het de roeping van een christen om een blijde boodschap te brengen, in woord en daad.
Daar kun je heel concrete vragen bij bedenken: hoe kan ik een goede boodschap brengen voor de planten en dieren in mijn tuin? Hoe kan mijn bedrijf bijdragen aan herstel voor vogels en insecten? Hoe kan Natuurgetrouw bijdragen aan herstel en genezing van wat gebroken is? Dergelijke vragen zijn persoonlijk, bedrijfsmatig en politiek van belang. Het kan klein beginnen met het planten van een appelboom, het wippen van een paar tegels, je verzoenen met de aanwezigheid van dieren op je eigen terrein. Op grote schaal: natuurgebieden die gevangen zitten weer bevrijden en met elkaar verbinden. Een gekanaliseerde beek losmaken uit de beknellende band, zodat die niet lange een saaie afvoergoot is, maar vreugde en heerlijkheid kan uitstralen tot Gods eer. Het gaat om een vernieuwing van ons denken, die zichtbaar wordt in een nieuwe manier van leven.
Ga ik ervanuit dat mensen zo stapje voor stapje de nieuwe hemel en aarde laten komen? Nee. Daarvoor is onze val te groot en zit onze neiging tot het kwade te diep. Zelf het paradijs op aarde maken? Dat is toch ook nooit de gedachte geweest van christenen die ziekenhuizen bouwen, verslavingszorg opzetten, zending en evangelisatie deden. Maar net zoals de Zaligmaker overal waar Hij kwam, de nood zag, niet wegkeek, maar deed waartoe God hem riep, zo zijn ook wij geroepen om een goede boodschap te brengen. En dan kan het gebeuren dat een buurjongetje thuis zegt over die tuin vol met frambozen: het is daar net het paradijs.
Ons past niet een sceptische houding als het gaat om natuurherstel, laat staan de onverschillige houding van Kain, die na al het kwaad dat hij had aangericht, schouderophalend zei: ben ik mijns broeders hoeder? Laat de liefde van Christus ons dringen! Laat dat gevoelen in ons zijn, dat ook in Hem was.
Meen niet dat dit niets kost. Verzoening, bevrijding en genezing zijn kostbare zaken. Jezus was bereid hiervoor de prijs van de kruisdood te betalen. Natuurgetrouw leven zal offers met zich meebrengen. Je voldoet misschien niet aan het ideaalbeeld van een gelikte (bedrijfs)tuin. Je ruimt nu de poep op van de huiszwaluwen in plaats van hun nesten. Land is kostbaar, en of het nu beekherstel is, een houtwal of een verbindingszone tussen natuurgebieden, het kost schaars land. Wij moeten soms ongemakken aanvaarden van het samenleven met dieren. Maar als je het afweegt tegen de prijs die Christus wilde betalen voor ons, of als je het afweegt tegen alles wat wij al uit de schepping gehaald hebben voor onszelf, dan is die prijs niet te hoog.
Het evangelie uitleven kost niet alleen iets, maar geeft ook veel. Allereerst vreugde. Voor mens, plant en dier, voor onszelf en een ander. Altijd als ik mensen hoor die bezig zijn met natuurherstel, valt me op dat vreugde en verwondering de boventoon voeren.
Nog belangrijker dan onze vreugde is de eer van God. “Opdat Hij verheerlijkt wordt”, zegt de profeet ( Jes. 61:3 ). Hij wordt grootgemaakt in heel concreet herstel: als de verwoeste plaatsen weer opgebouwd worden, als de mussen weer op het dak zitten, als de zwaluw weer een plaats vindt waar zij haar jongen legt, als de jonge raven weer roepen, als de steenbokken weer op de bergen lopen en de woestijn weer bloeit!
